Povodom sumnji na upotrebu tehnologije za prepoznavanje lica (Facial Recognition Technology) od strane MUP tokom protesta koji su se održavali 27. novembra i 04. decembra prošle godine, a u vezi sa prekršajnim nalozima koji su izdati učesnicima protesta, Poverenik za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti sproveo je postupak nadzora prema MUP.
Postupak nadzora Poverenik je sproveo 13.01.2022. godine u sedištu MUP, kao i u Policijskoj upravi za grad Beograd, kojom prilikom su ovlašćena lica Poverenika uzela izjave od predstavnika MUP i sačinila zapisnik, uz uvid u potrebnu dokumentaciju.
Povodom upotrebe uređaja koji su korišćeni za snimanje na ovim protestima, a čiji snimci su se pojavili na društvenim mrežama, u postupku nadzora utvrđeno je da su u pitanju uređaji HUAWEI EP 821. Prema navodima predstavnika MUP, ovi uređaji nemaju hardversku ni softversku podršku, koja bi omogućila funkcionalnost prepoznavanja lica, odnosno obradu biometrijskih podataka. Ovi uređaji predstavljaju radio stanicu poslednje generacije, koja funkcioniše u okviru 4G mreže na ANDROID platformi, imaju integrisanu video kameru, mogućnost „voice“ komunikacije, razmenu multimedijalnih sadržaja i geopozicioniranje.
Prema izjavi predstavnika MUP, HUAWEI EP821 uređaje koriste samo policijski službenici na teritoriji grada Beograda, dok se u drugim policijskim upravama koriste radio stanice tipa Motorola, osim u Novom Sadu, gde je u pripremi uvođenje ovog naprednog sistema radio komunikacije, sa par HUAWEI uređaja u testnom okruženju.
Upotreba predmetnih uređaja uređena je Pravilnikom o metodologiji rada i načinu pristupa podacima i zaštite nacionalnog sistema TETRA, sistema mobilnih radio komunikacija i kritične infrastrukture („Službeni glasnik RS“, broj 55/19). Snimanje koje je vršeno ovim uređajima tokom protesta obavljano je u skladu sa članom 52. Zakona o policiji, koji propisuje snimanje na javnim mestima, kao jednu od policijskih mera i radnji, o čemu je javnost bila obaveštena, u skladu sa Pravilnikom o načinu snimanja na javnom mestu i načinu saopštavanja o tom snimanju.
U postupku nadzora u Policijskoj upravi za grad Beograd, ovlašćena lica Poverenika utvrdila su da su protiv učesnika protesta u Beogradu bili izdati prekršajni nalozi i zahtevi za pokretanje prekršajnog postupka iz Zakona o bezbednosti saobraćaja na putevima, ali samo protiv učesnika protesta koji su identifikovani uvidom u lični dokument, što je utvrđeno i nasumičnim uvidom u predmete koji su formirani ovim povodom.
Do dana vršenja nadzora, utvrđeno je da je u Beogradu ovim povodom ukupno bilo izdato 15 (petnaest) prekršajnih naloga za dan 27.12.2021. godine, a 114 (stotčetrnaest) za dan 04.12.2021. godine. Ukupan broj zahteva za pokretanje prekršajnog postupka iznosio je 75 (sedamdesetpet) za dan 27.11.2021. godine, a 136 (stotinutridesetšest) za dan 04.12.2021. godine. Na osnovu statističkog izveštaja iz evidencije MUP, utvrđeno je da je u svim ostalim policijskim upravama na teritoriji Republike Srbije, ovim povodom ukupno bilo izdato 249 (dvestačetrdesetdevet) prekršajnih naloga za dan 27.12.2021. godine, a 1.404 (hiljadučetiristočetiri) za dan 04.12.2021. godine, dok zahteva za pokretanje prekršajnog postupka nije bilo.
Na osnovu prekršajnih naloga izdatih van Beograda ovim povodom, a koji su učinjeni dostupnim na internetu, može se konstatovati da su ista lica prepoznata na osnovu neposrednog opažanja policijskih službenika, u skladu sa Zakonom o prekršajima.
Uzimajući u obzir sve utvrđene činjenice, Poverenik nije utvrdio da je tehnologija prepoznavanja lica (Facial Recognition Technology) korišćena od strane policije tokom navedenih događaja.
Poverenik podseća da za upotrebu navedene tehnologije od strane policije ne postoji pravni osnov, te da je za eventualno uvođenje iste neophodno obezbediti potpun pravni okvir, sačiniti procenu uticaja na zaštitu podataka o ličnosti, te preduzeti adekvatne mere zaštite organizacionog, tehničkog i kadrovskog karaktera.
