Kao što portal Vijesti navodi, na osnovu sprovedenih istraživanja na području Crne Gore, sve je više pripadnika sektora bezbednosti koji pokazuju oblike duševnih poremećaja. Preciznije, preko 120 službenika policije, Ministarstva unutrašnjih poslova, Agencije za nacionalnu bezbijednost i Policijske akademije, zavedeni su pod šifrom F.
Šta je šifra F?
U šifarniku bolesti, pod šifrom F nalaze se razni vidovi demencije, oblici teške i duboke zaostalosti, poremećaji socijalnog ponašanja, duševni poremećaji, poremećaji ponašanja uzrokovani upotrebom više psihoaktivnih supstanci, razni oblici šizofrenije, manije, duševnih oboljenja, paranoje, bulimije, anoreksije, kleptomanije, egzibicionizma, voajerizma, pedofilije, sadomazohizma, odvratnosti prema polnom odnosu i odsustvo polnog uživanja, preteranog polnog nagona…
Koji je uzrok i kako smanjiti ovu pojavu?
Predsednik Savjeta za građansku kontrolu rada policije Aleksandar Saša Zeković navodi da brojka pripadnika sa konstatovanom F dijagnozom, može biti samo još veća, imajući u vidu da nisu obuhvaćeni policijski službenici koji zdravstvenu zaštitu ostvaruju u mestu boravka – u drugim zdravstvenim ustanovama.
Prema informacijama dobijenih od strane MUP-a, pripadnici službi bezbednosti u većini slučajeva imaju probleme izazvanih stresom. Službenicima koji imaju F dijagnozu ne dozvoljava se nošenje i rukovanje oružjem, pa su raspoređeni na radna mesta sa ograničenjima.
Kako navodi Zeković : “Najveći broj službenika, kod kojih je ustanovljena F dijagnoza, ima stresni poremećaj reaktivne prirode, nastao usljed različitih stresnih događaja. Radi se o poremećaju koji je nastupio kao posljedica stresnih životnih događaja i nije duševna bolest. Savjet je informisan da se sprovode redovne kontrole i redovno se prati njihovo stanje. Dio tih službenika je i na dužem bolovanju.
Savjet ocjenjuje da podatke o broju policijskih službenika kod kojih je ustanovljena šifra F ne bi trebalo na bilo koji način prikrivati, niti ih relativizovati kroz spajanje sa drugim djelovima bezbjednosno-obavještajne zajednice, a koji inače nijesu u fokusu pažnje javnosti, niti su u nadležnosti građanskog nadzora policije”.
Broj službenika bezbednosti, zavedenih pod šifrom F, argumentuje se težinom i rizičnošću profesije koju karakterišu česti izazovi, stres, opasnost. Budući da je registrovan određeni napredak na polju uslova rada, pretenduje se i na efikasniju prevenciju stresa, depresije i suicida koja je sveprisutnija kako u Regionu, tako i u Srbiji. Na zasedanju Savjeta, razrađen je koncept unapređenja mentalnog zdravlja službenika policije sa akcentom na nešto ugroženije grupe – one koji se suočavaju sa zdravstvenim rizicima.
Psihološka podrška je od suštinskog značaja za obavljanje ove profesije, ali praksa je pokazala da se policajci skoro nikada ne obraćaju za pomoć sami, već se to čini od strane šefova ili drugih lica i to onda kada se prekorače ovlašćenja i kad postanu učesnici nasilja, iako Biro za zdravstvenu zaštitu MUP-a obavlja psihološku podršku sa službenicima bezbednosti. Podrška koja se pruža, kako se navodi, nedovoljno se koristi zbog straha od stigmatizacije društva. Kako Zeković ističe, podrška bi trebalo da obuhvata prevashodno prevenciju bolesti izazvane stresom, destruktivnih ponašanja i mentalnih oboljenja, upućivanje službenika na procenu opšte zdravstvene i psihofizičke sposobnosti, pružanje podrške službenicima – učesnicima u traumatskom događaju, kriznoj situaciji ili bilo kom drugom visokostresnom događaju.
“Nijesmo zadovoljni praksom vanrednih kontrolnih zdravstvenih pregleda i željeli bi da se njima u praksi pribjegava intenzivnije. Policijski službenici se podvrgavaju takvim pregledima na osnovu obrazloženog predloga ljekara ili neposrednog starješine. U praksi se to ne događa tako često, bez obzira na to što je posrijedi recimo prekoračenje ovlašćenja, upotreba oružja kao sredstva prinude ili se policijski službenik povezuje sa događajima nasilja. Kada je Sektor specijalne policije u pitanju, pristupi su mnogo ozbiljnijiji. Službenici specijalne policije su pod pojačanom pažnjom, pa se u sklopu redovnih sistematskih pregleda, shodno normativnom uređenju, obavezno sprovodi i njihovo psihotestiranje”, pojasnio je Zeković.
Radi sprečavanja daljeg povećanja ovakve pojave, u toku je realizacija procedura za prijem psihologa u radni odnos MUP-a, sa iskustvom, kao i izrada novog Zakona o unutrašnjim poslovima. Takođe u izradi su i procedure koje će propisivati pravo i obavezu policijskih službenika na psihološku pomoć, posebno kategoriji kod koje je izražen stepen suicida.
